مننگوسل (Meningocele) بیرونزدگی پردههای مغزی (مننژها) بدون همراهی با بافت نخاع یا بافت عصبی است. این عارضه معمولاً در طول ستون فقرات رخ میدهد و میتواند اندازههای مختلفی داشته باشد. مننگوسل شکلی پنهان از دیسرافیسم نخاعی (spinal dysraphism) است که در اثر نقص لوله عصبی (neural tube defect) ناشی از عدم بسته شدن لوله عصبی دمی (caudal neural tube) به وجود میآید. علت این عارضه چندعاملی است و کاهش اسید فولیک (folic acid) با این وضعیت مرتبط است. در معاینه معمولاً یک توده پر از مایع در خط وسط که با پوست پوشیده شده است، قابل مشاهده است. در این حالت، نخاع یا اعصاب درگیر نیستند؛ بنابراین، مننگوسلها بهطور معمول با نقصهای عصبی همراه نیستند. اگر بافت عصبی نخاعی در نقص وجود داشته باشد، به آن مننگومیلوسل (meningomyelocele) میگویند.
مننگوسلهای جمجمهای یا گردنی بالا میتوانند با هیدرومیلیا (hydromyelia) یا ناهنجاریهای کیاری نوع دوم (Chiari II malformations) مرتبط باشند. اگر بیرونزدگی جمجمهای حاوی بافت عصبی باشد، به آن مننگوانسفالوسل (meningoencephalocele) گفته میشود.
بهندرت، مننگوسلها میتوانند بهصورت خودبهخودی یا یاتروژنیک (iatrogenic) رخ دهند (مثلاً پس از جراحی).